Công ước Liên Hợp Quốc năm 1994 về chống sa mạc hoá ở những quốc gia đang chịu hạn hán và/hoặc sa mạc hoá nghiêm trọng, đặc biệt là ở Châu Phi

Quản lý tài nguyên đất 21/06/2019

Công ước Liên Hợp Quốc năm 1994 về chống sa mạc hóa (UNCCD) là hiệp định đa phương có tính ràng buộc pháp lý duy nhất gắn kết môi trường và phát triển với quản lý đất bền vững. Công ước hiện có tới 196 Thành viên, do đó có tầm bao quát gần như toàn cầu. Sa mạc hoá cùng với biến đổi khí hậu và mất đa dạng sinh học được nhận định là những thách thức lớn nhất đối với phát triển bền vững trong Hội nghị Rio 1992. Công ước có hiệu lực từ ngày 26/12/1996. Việt Nam chính thức gia nhập trở thành thành viên của Công ước từ ngày 25/08/1998. Cơ quan đầu mối là Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn

Mục tiêu của Công ước là chống sa mạc hóa và giảm nhẹ những tác động của hạn hán thông qua các chương trình hành động quốc gia bao gồm các chiến lược dài hạn được hỗ trợ thực hiện nhờ hợp tác quốc tế và các thỏa thuận đối tác.

Công ước quy định những vấn đề gì?             

Công ước  yêu cầu các Thành viên bị ảnh hưởng phải dành sự ưu tiên thích hợp để chống sa mạc hóa, vạch ra các chiến lược trong khuôn khổ các kế hoạch phát triển bền vững, xử lý những nguyên nhân chính của sa mạc hoá, thúc đẩy nhận thức về các vấn đề và tăng cường các quy định pháp luật có liên quan (Điều 5 UNCCD).

Mục tiêu

Theo Điều 2 UNCCD, Công ước nhằm thúc đẩy một cách tiếp cận tổng thể về chống sa mạc hóa và giảm nhẹ những tác động của hạn hán và/hoặc sa mạc hoá nghiêm trọng thông qua hành động hiệu quả ở tất cả các cấp, được hỗ trợ thực hiện nhờ hợp tác quốc tế và các thoả thuận đối tác.

Nội dung

Các điều khoản của Công ước có thể phân loại theo những nhóm sau: bối cảnh, các cam kết, các thể chế, tuân thủ.

Có 05 Phụ lục quy định nghĩa vụ cho các khu vực khác nhau chịu tác động của sa mạc hoá, trong đó có khu vực Châu Á. Chúng là cơ sở để xây dựng các chương trình hành động ở cấp tiểu vùng, các thể thế khu vực, các cơ chế tài chính, phối hợp và đối tác.

Các nguyên tắc

Điều 3 UNCCD quy định các nguyên tắc chỉ đạo việc thực hiện Công ước. Những nguyên tắc này được rút ra hoặc phù hợp vớiTuyên bố Rio về Môi trường và phát triển năm 1992 (xem Phần I.3)

Thể chế

Hội nghị các Bên là cơ quan ra quyết định tối cao và họp 2 năm một lần từ năm 2001. Công ước được điều hành bởi Ban Thư ký đặt tại Bonn, đóng vai trò cơ quan thường trực. Ngoài việc chuẩn bị cho các kỳ họp của Hội nghị các Bên, Ban Thư ký cũng giúp đỡ các thành viên đang phát triển. Đơn vị phối hợp khu vực Châu Á (Regional Coordination Unit for Asia) trực thuộc Ban Thư ký được đặt tại Bangkok. Thêm vào đó, các hoạt động ở cấp khu vực đang bắt đầu được triển khai thông qua các Mạng lướichương trình theo chủ đề (Thematic Programm Networks - TPN), trong đó mỗi mạng lưới xử lý một khía cạnh cốt lõi, hoặc liên quan tới nguyên nhân, hoặc liên quan tới tác động của sa mạc hoá. 

Tuân thủ

Để khuyến khích đảm bảo tuân thủ các cam kết khác nhau theo UNCCD, Công ước quy định các cơ chế báo cáo, cơ chế tuân thủ và cơ chế giải quyết tranh chấp.

Việt  Nam cần tuân thủ những nghĩa vụ gì?                                                                                     

Công ước được chia thành 6 phần với 40 điều khoản nhưng chỉ có một số cam kết ràng buộc. Trong khi một số điều khoản áp dụng cho tất cả các Thành viên thì một số điều khoản đặc biệt quy định về nghĩa vụ trợ giúp tài chính của các thành viên phát triển.Bên cạnh những cam kết bắt buộc chung, Công ước còn quy định những vấn đề cụ thể như xây dựng kế hoạch, các nguồn lực, hợp tác và thông tin liên lạc.

Về nguyên tắc, các cam kết này ràng buộc tất cả các thành viên, tuy nhiên cũng xét đến khả năng khác nhau của các quốc gia. Chẳng hạn, liên quan tới điều khoản về trợ giúp tài chính, tất cả các Thành viên sẽ phải nỗ lực để bảo đảm nguồn tài chính phù hợp. Nhưng ngoài ra các thành viên phát triển có trách nhiệm phải huy động các nguồn tài chính chủ yếu để hỗ trợ việc triển khai các chương trình chống sa mạc hoá và giảm nhẹ tác động của hạn hán.

Chi tiết nội dung Công ước tải tại đây.

Tìm hiểu thêm             

Cổng thông tin của Công ước:

- Nội dung chung: http://www2.unccd.int/

- Khu vực châu Á: http://www.unccd.int/en/regional-access/Asia/Pages/asia.aspx

Ấn phẩm chính:

- UNCCD, Introduction to the United Nations Convention to Combat Desertification (Giới thiệu Công ước Liên Hợp Quốc về chống sa mạc hóa)

http://www.unccd.int/Lists/SiteDocumentLibrary/Publications/factsheets-eng.pdf

                                                            

TIN LIÊN QUAN