Về điều kiện giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư

Pháp luật về đất đai hiện hành đã có quy định về điều kiện giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư (Điều 58 Luật đất đai và Điều 13, Điều 14 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP) như người xin giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất phải có năng lực tài chính, ký quỹ, không vi phạm pháp luật về đất đai, đảm bảo yêu cầu về an ninh lương thực nếu lấy vào đất trồng lúa, yêu cầu bảo vệ môi trường nếu lấy vào đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng, đảm bảo yêu cầu về quốc phòng, an ninh nếu vị trí đất tại khu vực ven biển, đảo. Việc quy định các điều kiện này nhằm lựa chọn được các nhà đầu tư có đủ năng lực, kinh nghiệm thực hiện các dự án và sử dụng đất hiệu quả.

Trong quá trình tổng kết 5 năm thi hành Luật đất đai năm 2013 cho thấy các quy định về điều kiện giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất cần thiết phải quy định cụ thể hơn để các địa phương tổ chức thực hiện thuận lợi. Bộ Tài nguyên và Môi trường xin tiếp thu và nghiên cứu, xem xét và báo cáo cấp có thẩm quyền quyết định trong quá trình thực hiện dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật đất đai năm 2013 và dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung các Nghị định quy định chi tiết thi hành Luật đất đai năm 2013.

Về phương thức giao đất, cho thuê đất

Luật đất đai năm 2003 quy định đấu thầu dự án có sử dụng đất, tuy nhiên sau 10 năm triển khai, qua tổng kết thì quy định này hầu như không đi vào thực tế do việc đấu thầu chủ yếu áp dụng với đầu tư công và đối với đầu tư công thì luật đất đai quy định trường hợp này nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất nên Luật đất đai năm 2013 đã không quy định về vấn đề này.

Luật đất đai năm 2013 và các văn bản hướng dẫn chi tiết thi hành Luật đất đai quy định 02 hình thức Nhà nước giao đất, cho thuê đất thông qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất và giao đất, cho thuê đất không thông qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất. Tuy nhiên, Luật đầu tư năm 2014, Luật đầu tư công năm 2014 và Luật nhà ở năm 2014 có quy định các trường hợp chủ đầu tư thực hiện dự án được chấp thuận, quyết định chủ trương đầu tư, được lựa chọn trực tiếp nên phát sinh vướng mắc trong việc thực hiện giao đất, cho thuê đất như có phải áp dụng Luật Đất đai để thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất cho các trường hợp này không.

Về vấn đề này, trong quá trình sơ kết 5 năm thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành trung ương Đảng Khóa XI về tiếp tục đổi mới chính sách pháp luật đất đai trong thời kỳ đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới, tạo nền tảng đến năm 2020 nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại, Bộ Chính trị đã ban hành Kết luận yêu cầu tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật về đất đai và pháp luật có liên quan để đảm bảo tính thống nhất.

Để tháo gỡ một số vướng mắc nêu trên, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 69/2019/NĐ-CP ngày 15/8/2019 quy định việc sử dụng tài sản công để thanh toán cho Nhà đầu tư khi thực hiện dự án đầu tư xây dựng công trình theo hình thức Hợp đồng Xây dựng - Chuyển giao (BT) và chuẩn bị ban hành Nghị định sửa đổi Nghị định số 30/2015/NĐ-CP. Đồng thời, Chính phủ sẽ trình Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật có liên quan như Luật đầu tư năm 2014, Luật nhà ở năm 2014 và ban hành Luật hợp tác công tư (PPP). Thực hiện trách nhiệm được giao, Bộ Tài nguyên và Môi trường sẽ nghiên cứu, xem xét và báo cáo cấp có thẩm quyền quyết định trong quá trình xây dựng dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật đất đai năm 2013 và dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung các Nghị định quy định chi tiết Luật đất đai năm 2013.