Về các trường hợp phải áp dụng điều kiện tại khoản 3 Điều 58 Luật Đất đai (khoản 1 Điều 14)

Việc phân loại các dự án đầu tư sử dụng đất phải áp dụng điều kiện tại khoản 3 Điều 58 Luật Đất đai còn chồng chéo và dẫn đến cách hiểu và áp dụng khác nhau về “dự án sản xuất, kinh doanh” tại điểm c khoản 1 Điều 14 và khoản 3 Điều 16 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP của Chính phủ (dự án sản xuất, kinh doanh tại khoản 3 Điều 16 không có dự án  đầu tư xây dựng nhà ở để bán hoặc cho thuê hoặc để bán kết hợp cho thuê tại điểm a khoản 1 Điều 14).

Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 14 theo hướng rà soát để quy định các loại hình dự án không trùng lắp để khắc phục tình trạng nhận thức và áp dụng không thống nhất.

Sử dụng đất vào mục đích sản xuất, kinh doanh không phải là dự án phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng (Điều 16)

Căn cứ Khoản 3 Điều 73 Luật Đất đai giao Chính phủ quy định chi tiết Điều này, Điều 16 Nghị  định số 43/2014/NĐ-CP đã có quy định về các nguyên tắc sử dụng đất vào mục đích sản xuất, kinh doanh thông qua hình thức mua tài sản gắn liền với đất, nhận chuyển nhượng, thuê quyền sử dụng đất, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất như (1) Phù hợp với kế hoạch sử dụng đất hàng năm của cấp huyện, (2) Không còn quỹ đất đã được giải phóng mặt bằng để sử dụng vào mục đích sản xuất, kinh doanh phù hợp, (3) Có văn bản cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, cho phép điều chỉnh thời hạn sử dụng đất cho phù hợp với việc sử dụng đất để sản xuất, kinh doanh sau khi nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất và chuyển mục đích sử dụng đất, (4) Người bán tài sản tự nguyện trả lại đất để Nhà nước thu hồi đất và cho người mua tài sản thuê đất.

Tiếp tục tháo gỡ khó khăn từ thực tiễn, Nghị  định số 01/2017/NĐ-CP bổ sung Khoản 5 và Khoản 6 Điều 16 Nghị  định số 43/2014/NĐ-CP để giải quyết trường hợp có phần diện tích đất do Nhà nước giao đất để quản lý hoặc có phần diện tích đất thuộc quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích hoặc có phần diện tích đất mà người đang sử dụng đất không có quyền chuyển nhượng, cho thuê, góp vốn bằng quyền sử dụng đất. Tuy nhiên, việc sử dụng đất thực hiện các dự án không phải là dự án phát triển kinh tế -xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng tại địa phương vẫn gặp vướng mắc do thực trạng đất sử dụng cho dự án có nhiều thửa đất, nhiều loại đất, có phần diện tích đất do Nhà nước quản lý như kênh rạch, đường giao thông, công trình công cộng của địa phương nằm xen kẹt trong khu đất thực hiện dự án có thể tách thành dự án độc lập để tổ chức đấu giá tăng thu ngân sách nhà nước và phù hợp với quy định của Luật quản lý, sử dụng tài sản công năm 2017.

Do đó, dự kiến sửa đổi, bổ sung các khoản 3, 5 và 6 Điều 16 theo hướng bổ sung quy định về Ủy ban nhân dân chấp thuận chủ trương thực hiện; việc xử lý đối với trường hợp trong khu vực thực hiện dự án có phần diện tích đất do Nhà nước giao đất để quản lý và đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích. Đồng thời quy định trách nhiệm của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trong việc chỉ đạo rà soát xác định cụ thể quy mô dự án, địa điểm đầu tư và quyết định chấp thuận cho phép thực hiện theo phương thức quy định tại Điều 73 Luật Đất đai. Đối với diện tích đất do Nhà nước quản lý quy định tại Điều 8 của Luật Đất đai, đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích mà đủ điều kiện thực hiện dự án đầu tư độc lập thì Nhà nước thực hiện thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất cho nhà đầu tư theo hình thức đấu giá quyền sử dụng đất.