Công ước Liên Hợp Quốc năm 1982 về Luật Biển

Bảo vệ môi trường biển 21/06/2019

Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) được xem là hiến chương về đại dương và các nguồn tài nguyên trên biển, điều chỉnh không chỉ vấn đề phân định các vùng biển mà còn vấn đề bảo vệ và bảo tồn môi trường biển. Công ước thiết lập nên các vùng biển- nội thủy, lãnh hải, vùng tiếp giáp lãnh hải, vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa, biển cả và ‘Vùng đáy biển quốc tế’ (xem hình bên trái) - và đặt ra các quy định phân định biển theo nguyên tắc định hướng ‘đất thống trị biển’.

Công ước quy định những vấn đề gì?                                                                                                    

Tổng cộng UNCLOS có 17 phần, 320 điều và 9 phụ lục. Các điều khoản của Công ước điều chỉnh tất cả các khía cạnh của không gian biển, như phân định biển, kiểm soát môi trường, nghiên cứu khoa học biển, các hoạt động kinh tế và thương mại, chuyển giao công nghệ và giải quyết tranh chấp liên quan đến biển. Cuốn sách này sẽ chỉ đề cập đến Phần XII về ‘Bảo vệ và bảo tồn môi trường biển’.

Mục tiêu

Theo Lời nói đầu của Công ước, UNCLOS hướng đến mục tiêu tạo thuận lợi cho thông tin liên lạc quốc tế, thúc đẩy sử dụng hòa bình biển và đại dương, sử dụng hiệu quả và công bằng các nguồn tài nguyên, bảo tồn tài nguyên sinh vật, bảo vệ và bảo tồn môi trường biển.

 Nội dung

UNCLOSquy định một khuôn khổ khung, một hiến chương cho việc sử dụng và bảo vệ biển. Các cam kết về bảo vệ và bảo tồn môi trường biển được quy định cụ thể trong Phần XII, trong khi đó các quy định về tuân thủ có thể được tìm thấy xuyên suốt toàn bộ Công ước.

Các nguyên tắc

Do UNCLOS là một hiến chương điều chỉnh tất cả các vấn đề trên biển nên Công ước đề cập đến rất nhiều nguyên tắc của luật môi trường quốc tế. Các nguyên tắc có liên quan nhất đến bảo vệ và bảo tồn môi trường biển ở Phần XII được quy định ở Điều 193, 194 và từ Điều 202 đến Điều 206. Thể chế

Theo quy định của UNCLOS, Cuộc họp các bên là cơ quan ra quyết định chính. Văn phòng Luật biển và các vấn đề đại dương (DOALOS) là Ban thư ký cho Cuộc họp các bên và thực hiện các nhiệm vụ do Tổng thư ký giao theo quy định của UNCLOS, đặc biệt là Điều 319. Văn phòng này cũng đảm nhận vai trò Ban thư ký cho Ủy ban Ranh giới Thềm lục địa (CLCS). Công ước thành lập bốn cơ quan hỗ trợ: (1) Ủy ban Ranh giới Thềm lục địa (CLCS) hỗ trợ việc xác lập ranh giới ngoài của thềm lục địa vượt quá 200 hải lý, (2) Cơ quan quyền lực Đáy đại dương (ISA) tổ chức và quản lý các hoạt động ở vùng đáy biển quốc tế bên ngoài thẩm quyền quốc gia, (3) Tòa án Luật Biển Quốc tế (ITLOS) giải quyết các tranh chấp phát sinh từ UNCLOS, và (4) Quỹ tín thác ITLOS cung cấp trợ giúp tài chính cho các quốc gia thành viên trong các vụ kiện được đệ trình lên Tòa.

Tuân thủ

Đề xử lý các tranh chấp liên quan đến giải thích và áp dụng UNCLOS, các quốc gia thành viên có thể theo đuổi các giải pháp ngoại giao hoặc các cơ chế giải quyết tranh chấp được quy định ở Phần XV và Phụ lục V đến VIII.
 
Việt Nam cần tuân thủ những nghĩa vụ gì?                                                                                     
UNCLOS quy định cụ thể các cam kết có tính bắt buộc đối với tất cả các Quốc gia thành viên. Đồng thời, nhiều quy định của UNCLOS được xem là tập quán quốc tế (xem Phần I.1) và do đó được áp dụng cho cả Quốc gia thành viên lẫn Quốc gia không là thành viên của Công ước. Phần XII có ba mục: (1) các nghĩa vụ chung về bảo vệ và bảo tồn môi trường biển, (2) các tiêu chuẩn liên quan đến các nguồn ô nhiễm khác nhau, và (3) liên kết với các công ước khác có quy định về mối quan hệ với UNCLOS.Các nghĩa vụ chung áp dụng bao trùm cho các nghĩa vụ cụ thể liên quan đến các nguồn ô nhiễm khác nhau.
Chi tiết nội dung Công ước tải tại đây.
 
Tìm hiểu thêm:

Cổng thông tin của Công ước:

- http://www.un.org/Depts/los/