Để thực hiện được nhiệm vụ đó, Bộ trưởng yêu cầu Tổng cục Môi trường triển khai ngay các giải pháp cụ thể để giảm thiểu, tiến tới ngừng sử dụng rác thải nhựa nhất là túi nilon sử dụng một lần. Tổ chức rà soát các cơ chế, chính sách để khuyến khích các doanh nghiệp và người dân sản xuất và sử dụng các sản phẩm thân thiện với môi trường, đồng thời đề ra các chế tài để hạn chế các sản phẩm CTR gây nguy hại đến môi trường cùng với đó là các chương trình truyền thông nâng cao nhận thức của cộng đồng về quản lý, xử lý chất thải nhựa.
Bộ trưởng giao Tổng cục Môi trường phối hợp với các đơn vị tiếp tục rà soát và hoàn thiện các nội dung của Báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ, tập trung xây dựng và xin ý kiến Chính phủ cho phép xây dựng các nội dung liên quan đến thống nhất đầu mối quản lý CTR như Đề án truyền thông, Đề án thí điểm thực hiện mô hình công nghệ xử lý CTR, Đề án tổ chức Hội nghị toàn quốc về các chủ trương, giải pháp cấp bách quản lý CTR. Đồng thời xin chủ trương giao Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì xây dựng Nghị định sửa đổi, bổ sung các nghị định liên quan đến chức năng quản lý nhà nước về CTR theo quy trình rút gọn.
Theo Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường Nguyễn Hưng Thịnh cho biết, để triển khai nội dung của Chính phủ về việc giao Bộ Tài nguyên và Môi trường tổ chức tiếp nhận và triển khai thực hiện phương án thống nhất quản lý nhà nước về CTR, trong thời gian qua, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã tích cực phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương triển khai thực hiện phương án thống nhất quản lý nhà nước về CTR.
Bộ đã rà soát các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành liên quan đến công tác quản lý nhà nước về CTR, trên cơ sở đó tổ chức các cuộc họp, làm việc với với các Bộ: Tư Pháp, Xây dựng, Khoa học và Công nghệ, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Y tế, Giao thông Vận tải, Tài chính, Kế hoạch và Đầu tư, Nội vụ, Công Thương và Văn phòng Chính phủ. Bên cạnh đó, Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng đã có Công văn số 825/BTNMT-TCMT gửi Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đề nghị báo cáo công tác quản lý CTR trên địa bàn. Đồng thời, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng đã trực tiếp đi khảo sát và làm việc với tỉnh Quảng Ngãi và Quảng Bình để nắm bắt về công tác quản lý CTR của địa phương.
Trong thời gian tới, Bộ Tài nguyên và Môi trường sẽ phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thành lập các Đoàn kiểm tra, đánh giá toàn diện công tác quản lý, thu gom, vận chuyển và xử lý CTR sinh hoạt trên phạm vi cả nước. Nội dung kiểm tra tập trung vào rà soát, đánh giá công tác quản lý nhà nước về CTR tại các địa phương, công tác quy hoạch quản lý CTR; các cơ chế, chính sách về quản lý chất thải do các địa phương ban hành; các công nghệ xử lý CTR đang áp dụng; vấn đề ô nhiễm môi trường do hoạt động xử lý CTR gây ra; đơn giá, định mức thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải; các vấn đề “nóng” trong xử lý CTR tại các địa phương; các vướng mắc, khó khăn của các địa phương trong công tác quản lý CTR.
Bộ Tài nguyên và Môi trường sẽ lựa chọn kiểm tra, đánh giá các cơ sở xử lý chất thải có công suất lớn, công nghệ điển hình hoặc các địa phương có những vấn đề nổi cộm về quản lý chất thải,…; Sở Tài nguyên và Môi trường các tỉnh, thành phố kiểm tra, đánh giá các cơ sở còn lại trên địa bàn quản lý.
Trong quá trình rà soát, đánh giá, Bộ Tài nguyên và Môi trường sẽ mời một số chuyên gia trong nước và của các tổ chức quốc tế tại Việt Nam để tư vấn cho Bộ. Sau khi có kết quả rà soát, đánh giá tình hình quản lý chất thải trên toàn quốc, Bộ dự kiến sẽ tổ chức Hội nghị toàn quốc bàn về các chủ trương, giải pháp cấp bách về quản lý CTR; xây dựng Đề án thống nhất quản lý nhà nước về CTR trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, phê duyệt.
Một số chồng chéo, bất cập trong công tác quản lý CTR hiện nay như, việc giao Bộ Xây dựng hướng dẫn quản lý đầu tư xây dựng cơ sở xử lý CTRSH theo quy hoạch được phê duyệt; phương pháp lập, quản lý chi phí và phương pháp định giá dịch vụ xử lý CTR sinh hoạt; Công bố định mức kinh tế, kỹ thuật về thu gom, vận chuyển và xử lý CTR sinh hoạt; suất vốn đầu tư xây dựng cơ sở xử lý chất CTR sẽ dẫn đến những giao thoa, chồng chéo, thiếu thống nhất trong công tác quản lý nhà nước về CTR. Bộ Tài nguyên và Môi trường được giao quy định chi tiết về xử lý các bao bì, hóa chất bảo vệ thực vật, phân bón, thuốc thú y thải phát sinh trong hoạt động nông nghiệp. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn được giao chủ trì phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường hướng dẫn chi tiết về việc thu gom, lưu giữ chất thải phát sinh trong các hoạt động nông nghiệp. Với các quy định này, hiện nay chưa rõ đơn vị chịu trách nhiệm quy định chi tiết về xử lý CTR thông thường phát sinh trong hoạt động nông nghiệp. Trong xây dựng, ban hành các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ yếu chịu trách nhiệm ban hành đối với các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật về chất thải khi phát thải ra môi trường (chủ yếu là nước thải, khí thải) và CTNH; các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật liên quan đến việc quản lý chất thải (phát sinh từ hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, sinh hoạt, tái chế, tái sử dụng chất thải v.v.) đang được giao cho Bộ Xây dựng (tiêu chuẩn, quy chuẩn đối với cơ sở xử lý CTRSH, chất thải được tái sử dụng cho hoạt động xây dựng) và các Bộ chuyên ngành (tiêu chuẩn, quy chuẩn đối với các công trình lưu giữ chất thải, chất thải được tái sử dụng cho hoạt động quản lý chuyên ngành). Bên cạnh đó, còn sự bất cập trong phân công trách nhiệm xây dựng, chỉ đạo thực hiện chiến lược, chính sách, chương trình, đề án, quy hoạch, kế hoạch về quản lý CTR; tổ chức định kỳ đánh giá hiện trạng và dự báo tình hình CTR; chỉ đạo, hướng dẫn và tổ chức thực hiện quản lý CTR; trách nhiệm thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật về quản lý CTR, công tác quản lý nhà nước đối với CTR; giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan đến CTR; xử lý vi phạm pháp luật trong quản lý CTR; thẩm định, đánh giá công nghệ trong lĩnh vực quản lý CTR. |
Để thống nhất quản lý nhà nước về CTR, Bộ Tài nguyên và Môi trường đang tích cực phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan để rà soát, đề xuất trình Chính phủ sửa đổi, bổ sung các văn bản pháp luật có liên quan để thực hiện phương án thống nhất quản lý nhà nước về CTR như sớm xem xét, ban hành Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều các Nghị định quy định chi tiết thi hành Luật Bảo vệ môi trường; cho phép nghiên cứu, bổ sung trong dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo vệ môi trường một số công cụ kinh tế trong quản lý CTR; huy động nguồn lực từ xã hội; Nhà nước đầu tư các dự án trọng điểm về xử lý CTR phù hợp với điều kiện của các vùng, miền; luật hóa các chủ trương, cơ chế, chính sách về chống rác thải nhựa, kiểm soát và xử lý rác thải nhựa, đặc biệt là vi nhựa; giao Bộ Tài nguyên và Môi trường tiến hành rà soát lại các quy hoạch về quản lý CTR; tổ chức triển khai đầu tư các dự án trọng điểm về xử lý CTR phù hợp với điều kiện của các vùng, miền, có thuê tư vấn quốc tế để đảm bảo công nghệ xử lý đạt các yêu cầu, chuẩn mực của quốc tế…
