Nghị quyết hội nghị lần thứ tám Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 tiếp tục khẳng định một trong các giải pháp chủ yếu để thực hiện thành công chiến lược biển là phát triển khoa học, công nghệ và tăng cường điều tra cơ bản biển “Ưu tiên đầu tư cho công tác điều tra cơ bản, nghiên cứu khoa học, công nghệ, đào tạo nguồn nhân lực biển; hình thành các trung tâm nghiên cứu, ứng dụng công nghệ sinh học biển, khai thác đáy biển sâu, công nghệ vũ trụ trong giám sát biển đạt trình độ tiên tiến trong khu vực. Đánh giá tiềm năng và lợi thế về điều kiện tự nhiên, tài nguyên, hệ sinh thái và các ngành, lĩnh vực kinh tế biển như hàng hải, khai thác, nuôi trồng, chế biến thuỷ, hải sản, năng lượng tái tạo, thông tin và công nghệ số, sinh dược học biển, thiết bị tự vận hành ngầm… Xây dựng và thực hiện có hiệu quả Chương trình trọng điểm điều tra cơ bản tài nguyên, môi trường biển và hải đảo; mở rộng nâng cao hiệu quả hợp tác quốc tế trong điều tra, nghiên cứu ở các vùng biển quốc tế. Đầu tư đội tàu nghiên cứu biển tiên tiến, thiết bị ngầm dưới biển có khả năng nghiên cứu ở các vùng biển sâu”.
Ngày 01/3/2006, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 47/2006/QĐ-TTg phê duyệt “Đề án tổng thể về điều tra cơ bản và quản lý tài nguyên - môi trường biển đến năm 2010, tầm nhìn đến năm 2020” (Đề án 47). Đây là Đề án lớn, mang tính tổng thể với sự tham gia của nhiều Bộ, ngành, trong quá trình triển khai thực hiện, để đảm bảo mục tiêu của Đề án và nhu cầu cấp bách về phát triển kinh tế và an ninh, quốc phòng, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt bổ sung thêm 25 nhiệm vụ, dự án vào Đề án 47.
Ngày 25/6/2015, tại kỳ họp thứ 9, Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XI đã thông qua Luật tài nguyên, môi trường biển và hải đảo (Luật TNMTB), có hiệu lực từ này 01/7/2016. Trong đó, Mục 1, Chương III, Luật TNMTB có 5 Điều quy định về điều tra cơ bản tài nguyên, môi trường biển và hải đảo tại Điều 14, Luật TNMTB đã quy định về việc xây dựng Chương trình trọng điểm điều tra cơ bản tài nguyên, môi trường biển và hải đảo (sau đây gọi là Chương trình trọng điểm). Ngày 15/5/2016, Thủ tướng Chính phủ ban hành Nghị định số 40/2016/NĐ-CP hướng dẫn chi tiết một số điều của Luật TNMTB, trong đó có 10 điều quy định về xây dựng Chương trình trọng điểm.
Để triển khai Chương trình trọng điểm theo Luật TNMTB, tại cuộc họp lần thứ 10 Ban Chỉ đạo Nhà nước về điều tra cơ bản tài nguyên - môi trường biển, Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng đã yêu cầu Bộ Tài nguyên và Môi trường tổng kết, đánh giá tình hình thực hiện Đề án 47 làm cơ sở xây dựng Chương trình trọng điểm, trình Thủ tướng Chính phủ xem xét phê duyệt.
